अफगानिस्तानमा मङ्गलबार र बुधबार राति गएको भूकम्पमा मृत्यु हुनेको संख्या एक हजार नाघेको छ ।दशकौंदेखि युद्ध र हिंसात्मक द्वन्द्वको सामना गरिरहेको अफगानिस्तानका लागि यो भूकम्प निकै डरलाग्दो साबित भएको छ ।यसको एउटा उदाहरण ती अस्पतालमा देखिएको छ जहाँ यो भूकम्पमा परी घाइतेहरु उपचारको आशामा पुगिरहेका छन् ।
पूर्वी अफगानिस्तानको पक्तिका प्रान्तमा रहेको एक क्लिनिकका कर्मचारी मुहम्मद गुलले बीबीसीसँगको कुराकानीमा बिहानदेखि हालसम्म ५ सय जना घाइते आइपुगेको र तीमध्ये २ सय जनाको मृत्यु भइसकेको जानकारी दिएका छन् ।पाँच शैयाको मात्रै अस्पताल रहेको र सयौं गम्भिर घाइते विरामीहरु यहाँ पुग्ने गरेको तथ्यबाट यो र यसलगायतका धेरै अस्पतालहरुले अहिले कस्तो चुनौतीको सामना गर्नुपरिरहेको छ भन्ने कुरा थाहा हुन्छ ।
भूकम्पपछिको अवस्था डरलाग्दो
६.१ रेक्टर स्केलको भूकम्पले यस अस्थायी अस्पतालमा पनि ठूलो क्षति पुर्याएको छ ।मुहम्मद गुलले भनेका छन्, ‘क्लिनिकका सबै कोठाहरू पूर्ण रुपमा भत्केका छन् ।’केही बिरामीलाई राम्रो उपचारका लागि हेलिकप्टरबाट सहर लगिएको उनले बताए ।र यस अस्पतालमा दुई जना डाक्टरहरू छन् जसले घाइतेहरूको हेरचाह गरिरहेका छन् । यति मात्र होइन, यस अस्पतालको विद्युत आपूर्तिमा पनि संकट उत्पन्न भएको छ ।किनभने जेनेरेटरको इन्धन सकिएको र अन्य प्रदेशबाट सहयोग आउन बाँकी छ ।गुल भन्छन्, ‘यहाँ धेरै मानिसहरूलाई तत्काल चिकित्सा सहायता चाहिन्छ । उनीहरु भोलि बिहानसम्म जीवित होलान् भन्ने मलाई लाग्दैन ।’यस भूकम्पका कारण पहाडी क्षेत्रमा बनेका सयौं घर ध्वस्त भएका छन् भने पहिरोका घटना पनि आउन थालेका छन् ।
अन्तर्राष्ट्रिय संघसंस्थाले अस्पताल खोलेका थिए
अन्तर्राष्ट्रिय मानवीय एजेन्सीहरूले बिरामीको प्रारम्भिक जाँच गरी सहरका प्रमुख अस्पतालहरूमा पठाउने उद्देश्यले केही वर्षअघि केही क्लिनिक सुरु गरेका थिए ।यहाँ इमर्जेन्सी ट्रमा सेन्टर जस्तो सुविधा छैन । गत वर्ष तालिबानले सत्ता लिएपछि अधिकांश अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाले अफगानिस्तान छोडेका छन् ।त्यसयता स्थानीय चिकित्सा प्रणालीमा औषधि र अन्य अत्यावश्यक सामग्री र कर्मचारीको अभाव भइरहेको छ ।सोही क्षेत्रमा कार्यरत एक स्वयंसेवकले तालिबानका कार्यरत जिल्ला गभर्नर प्रभावित क्षेत्रको भ्रमण गर्न आएको तर यहाँका जनताले उनीहरुलाई भगाएको बताएका छन् ।उक्त व्यक्तिले नाम नछाप्ने शर्तमा भनेका थिए, ‘तालिबानले यो प्रकोपसँग जुध्न सकेका छैनन् । यहाँ कुनै प्रणाली छैन । हामी अन्तर्राष्ट्रिय सहयोगको अपेक्षा गर्न सक्दैनौँ । विश्वले अफगानिस्तानलाई बिर्सेको छ ।’तालिबान सत्तामा फर्किनुअघि नै अफगान सहर र सहरहरूमा आपतकालीन सेवाहरूसँग प्राकृतिक प्रकोपहरू सामना गर्न सीमित क्षमताहरू थिए । त्यो जमानामा पनि विमान र हेलिकप्टर निकै कम थिए ।पक्तिकाको स्वास्थ्य विभागका अनुसार अहिले पेनकिलर र एन्टिबायोटिकको चरम अभाव छ ।
औषधिको चरम अभाव
यस क्लिनिकमा काम गर्ने एक डाक्टरले यहाँ पुगेका युवा पिताको मनस्थिति व्यक्त गरे ।उनले भने, ‘यी व्यक्तिको छाती भाँचिएको थियो तर उनले रुँदै आफ्नो परिवारबारे सोधिरहेका थिए र उनको परिवार जिउँदो नभएको भए उनलाई पनि मर्न दिइयोस् भनेर माग गरिरहेका थिए । ’डाक्टरका अनुसार क्लिनिक पुग्ने धेरैजसो पुरुष थिए किनभने महिला र बच्चा भग्नावशेषबाट बाहिर निस्कन सक्ने सम्भावना निकै कम हुन्छ ।केही बालबालिका पनि आमाबुवा बिना नै यस अस्पताल पुगेका छन्, जसमा आठ वर्षका नराम्रोसँग घाइते भएका बालक पनि समावेश छन् ।डाक्टर भन्छन्, ‘उनले यहाँका मानिसहरूलाई आफ्नो घरमा गएर भग्नावशेषमा फसेका बाबुआमा र दाजुभाइलाई सहयोग गरून् भनेर बिन्ती गरिरहेका थिए । मलाई एकजनाले उनको परिवारको सदस्यको मृत्यु भइसकेको भनेर खबर सुनाइरहेको उनले सुनेका थिए । त्यसपछि उनी बेस्सरी चिच्याए र बेहोस भए ।’त्यहाँ घाइतेहरु साधारण औषधी र ब्यान्डेजको प्रतीक्षामा छन् ।यसका साथै भूकम्पमा ज्यान गुमाएकाहरुको शव भुइँमा छ । यहाँ आधिकारिक रूपमा राहत कार्य सञ्चालन गर्न कोही पनि उपस्थित छैनन् ।छिमेकी सहरबाट सर्वसाधारण यहाँ पुगेर राहत कार्यमा सहयोग गरिरहेका छन् । एक उद्धारकर्मीले भग्नावशेषबाट करिब ४० शव निकाले, जसमध्ये अधिकांश बालबालिका थिए ।
बीबीसी
